Op donderdag 14 november organiseren de Koninklijke Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen (KHMW) en Teylers Museum weer de tweejaarlijkse Spaarnelezing. Mariska Kret, hoogleraar Vergelijkende Psychologie aan de Universiteit Leiden, en Jan Willem Duyvendak, universiteitshoogleraar Sociologie aan de Universiteit van Amsterdam, gaan in op het thema ‘Fascinatie én angst voor anderen, individueel en sociaal’.

Twee sprekers:

Mariska Kret is hoogleraar vergelijkende psychologie en affectieve neurowetenschappen aan de Universiteit Leiden. Ze ontving in februari 2024 de eerste Mercator Sapiens Stimulus, een prijs van de KHMW om innovatief wetenschappelijk onderzoek te stimuleren. In haar lezing gaat zij in op uitingen van emotie bij mensen en mensapen. Want net als bij mensen zien primaten wat er bij ander speelt en reageren zij hierop. Emotionele uitingen van anderen beïnvloedt hun sociale gedrag en dat helpt soms zelfs bij het aangaan van romantische relaties. Als we beter elkaars emoties kunnen interpreteren dan kan dat bijdragen aan sterkere sociale verbindingen.

Jan Willem Duyvendak is universiteitshoogleraar Sociologie aan de Universiteit van Amsterdam en directeur van het Netherlands Institute of Advanced Studies in the Humanities and Social Sciences (NIAS). Duyvendak houdt zich vooral bezig met de verandering van de verzorgingsstaat en met diversiteit en inclusie en nativisme. Zijn lezing gaat over het groeiende onvermogen van mensen om met verschillen om te gaan. Niet omdat die verschillen groter zijn geworden (want dat is niet zo) maar omdat mensen er minder goed mee om kunnen gaan.

Yalla Yalla! Zie je in Egypte

Het thema van de Spaarnelezing sluit aan bij de tentoonstelling Yalla Yalla! Zie je in Egypte, dit najaar in Teylers Museum te zien. In deze ‘reis’ volgen conservator Terry van Druten en de Egyptisch-Nederlandse acteur Sabri Saad El-Hamus de 19de-eeuwse schilder Willem de Famars Testas die op jonge leeftijd naar Egypte ging. Hij maakte kunst die toen heel populair was in Europa, maar vaak ook een stereotype beeld laat zien. Hoe kijken we nu tegen zijn schilderijen en tekeningen aan? Via het werk van Testas worden de bezoekers uitgedaagd op verkenning te gaan in het Egypte van toen en nu, om daar 'de ander' en zichzelf tegen te komen.

Spaarnelezing

De Spaarnelezing is een initiatief van de KHMW en Teylers Museum en heeft als doel wetenschappelijke kennis te delen met een breed publiek. De lezing, gepresenteerd door Ziggy Klazes, vindt plaats op donderdagavond 14 november in de Doopsgezinde Kerk, Frankestraat 24, Haarlem. Aanvang: 20:00 uur, inloop vanaf 19:30 uur.

De toegang is gratis, aanmelden kan vanaf begin september via deze website.

Bij de lezing wordt in samenwerking met het Haarlems Dagblad een columnwedstrijd georganiseerd.

Meer informatie over de columnwedstrijd: /nl/zien-en-doen/columnwedstrijd-de-ander

🎨 Cultural

Teylers Museum

Spaarnelezing: De Ander

Kom deze herfstvakantie met je familie naar het oudste museum van Nederland. Doe mee aan de tekenactiviteiten, zoek de juiste balans in de workshop Kunst & Vliegwerk en kom langs tijdens Museumnacht Kids Haarlem!

Herfstvakantie in Teylers Museum

In 'Yalla Yalla! Zie je in Egypte' zet Teylers Museum het werk van de 19de-eeuwse kunstenaar Willem de Famars Testas op vernieuwende wijze centraal. Ga op reis naar 19de-eeuws én hedendaags Egypte. Een podwalk wijst je de weg in een decor met schilderijen en tekeningen, fotografie, film en poëzie.

In de voetsporen van Testas reisden zij in februari 2024 samen met conservator Terry van Druten – al vijftien jaar lang groot fan van zijn werk – naar Egypte. Ze bezochten plekken waar hij tekende en bekeken hoe die veranderd zijn. Ze spraken met Egyptenaren en met elkaar over het Egypte van toen en nu. Mussche verwerkt de belevenissen tot een podwalk waarin meerdere perspectieven centraal staan. Niet alleen Testas’ blik op Egypte, maar bijvoorbeeld ook die van El-Hamus op het vreemde Nederland waar hij op zijn 21ste ‘als geluksbrenger’ terechtkwam. Sabri Saad El-Hamus: 'Toen ik het reisdagboek las, was ik verbaasd over zijn blik op Egyptenaren. Soms toont hij zich totaal wereldvreemd, of ronduit racistisch. Maar hij zegt ook dingen over Egypte die waar zijn, ook nu nog. Ik herkende ook wel iets in hem: dat gevoel van vervreemding en heimwee als jongeling in een compleet andere wereld, had ik ook toen ik naar Nederland kwam.'

De tekeningen, schetsen en aquarellen van Testas in de collectie van Teylers Museum worden aangevuld met bruiklenen van het Rijksmuseum en de Bibliothèque Nationale de France. In de prikkelende ruimte van internationaal bekend scenograaf en maker Theun Mosk (Ruimtetijd) - waar naast de werken ook filmbeelden en foto’s te zien zijn - hoor je dialogen tussen Van Druten en El-Hamus en dagboekfragmenten van Testas, ingesproken door acteur Florian Myjer. De muziek is speciaal voor de tentoonstelling gecomponeerd door de jonge componiste Youssra El Hawary uit Caïro. Via het werk van Testas word je uitgedaagd op verkenning te gaan in Egypte en 'de ander' en jezelf tegen te komen.

Yalla Yalla! Zie je in Egypte

Wist je dat kunst ontdekken gezond is? Tijdens het NN Kunstfestival van 9 tot en met 13 oktober is er weer van alles te beleven bij musea in heel Nederland. Bovendien profiteer je straks van de 1+1 gratis-actie (op = op). Kaarten gaan vanaf half september in de verkoop. Ook Teylers Museum doet mee!

Splinter Chabot nodigt je namens Nationale-Nederlanden uit
Kunst is goed voor je, daarom organiseert Nationale-Nederlanden ook dit jaar weer het NN Kunstfestival. Dit najaar ontdek je de kracht van kunst bij ruim 20 musea in het hele land. Van het Groninger Museum tot Museum Bonnefanten in Maastricht en van het Zeeuws Museum in Middelburg tot Teylers Museum. Met de speciale actie kun je van 9 t/m 13 oktober gratis iemand meenemen. Gebruik bij het bestellen van je tickets de kortingscode NNKF2024.

NN Kunstfestival 2024

Maarten van Heemskerck (Heemskerk, 1498 - Haarlem, 1574) is een van de belangrijkste 16de-eeuwse kunstenaars uit de Noordelijke Nederlanden. Het Frans Hals Museum, Stedelijk Museum Alkmaar en Teylers Museum tonen – 450 jaar na zijn dood – het eerste en grootste overzicht van zijn werk. Om zijn omvangrijke en diverse oeuvre te presenteren bundelen de drie toonaangevende Noord-Hollandse musea oppervlakte en kennis. Elk museum toont een hoofdstuk uit het fascinerende leven van Heemskerck. Ontdek het expressieve, theatrale werk van dé Hollandse renaissancekunstenaar.

In het Prentenkabinet toont Teylers Museum prenten van Maarten van Heemskerck. Heemskerck is een van de succesvolste kunstenaars uit de 16de eeuw in de Nederlanden. Dat heeft hij niet alleen te danken aan zijn talent, maar ook aan een goed gevoel voor ondernemerschap. Na terugkomst uit Italië tekent hij, in navolging van kunstenaars zoals Rafaël, op grote schaal prentontwerpen. De tijdrovende klus van het graveren en etsen, drukken en verkopen besteedt hij echter uit aan beroepsgraveurs.

Het resultaat is een grote productie en snelle bekendheid, want vrijwel alle prenten die naar zijn ontwerp worden gemaakt dragen zijn naam. Bijbelse voorstellingen, lessen voor het dagelijks leven en de wereldgeschiedenis: het doel van Heemskercks ontwerpen is educatie. Voor veel kunstenaars zijn Heemskercks prenten een inspiratiebron. Zo ook voor Rembrandt, die onderdelen overneemt voor zijn eigen prenten. Teylers Museum bezit een belangrijke collectie op het gebied van 16de-eeuwse tekeningen en prenten, waaronder ook werk van Heemskerck. Een selectie van zijn mooiste prenten zal te zien zijn, aangevuld met bruiklenen uit het Noord-Hollands Archief en het Rijksmuseum.

Publicatie
Bij de tentoonstelling verschijnt een boek over het leven en het werk van Maarten van Heemskerck van de hand van Ilja Veldman, met een bijdrage van Jessica Roeders en Mireille te Marvelde, restauratoren van het Frans Hals Museum, over de materialen en technieken van Heemskerck. Het is de eerste publicatie over de volle breedte van Heemskerks oeuvre.
(WBOOKS, Nederlands- en Engelstalig, € 39,95).

Frans Hals museum

Maarten van Heemskerck

Maarten van Heemskerck (Heemskerk, 1498 - Haarlem, 1574) is een van de belangrijkste 16de-eeuwse kunstenaars uit de Noordelijke Nederlanden. Het Frans Hals Museum, Stedelijk Museum Alkmaar en Teylers Museum tonen – 450 jaar na zijn dood – het eerste en grootste overzicht van zijn werk. Om zijn omvangrijke en diverse oeuvre te presenteren bundelen de drie toonaangevende Noord-Hollandse musea oppervlakte en kennis. Elk museum toont een hoofdstuk uit het fascinerende leven van Heemskerck. Ontdek het expressieve, theatrale werk van dé Hollandse renaissancekunstenaar.

In het Prentenkabinet toont Teylers Museum prenten van Maarten van Heemskerck. Heemskerck is een van de succesvolste kunstenaars uit de 16de eeuw in de Nederlanden. Dat heeft hij niet alleen te danken aan zijn talent, maar ook aan een goed gevoel voor ondernemerschap. Na terugkomst uit Italië tekent hij, in navolging van kunstenaars zoals Rafaël, op grote schaal prentontwerpen. De tijdrovende klus van het graveren en etsen, drukken en verkopen besteedt hij echter uit aan beroepsgraveurs.

Het resultaat is een grote productie en snelle bekendheid, want vrijwel alle prenten die naar zijn ontwerp worden gemaakt dragen zijn naam. Bijbelse voorstellingen, lessen voor het dagelijks leven en de wereldgeschiedenis: het doel van Heemskercks ontwerpen is educatie. Voor veel kunstenaars zijn Heemskercks prenten een inspiratiebron. Zo ook voor Rembrandt, die onderdelen overneemt voor zijn eigen prenten. Teylers Museum bezit een belangrijke collectie op het gebied van 16de-eeuwse tekeningen en prenten, waaronder ook werk van Heemskerck. Een selectie van zijn mooiste prenten zal te zien zijn, aangevuld met bruiklenen uit het Noord-Hollands Archief en het Rijksmuseum.

--

Event source:
https://www.teylersmuseum.nl/nl/bezoek-het-museum/wat-is-er-te-zien-en-te-doen/maarten-van-heemskerck

Tijdens Open Monumentendagen kun je meer te weten komen over het prachtige pand en de collecties van Teylers Museum. Ook zijn delen van het museum te bezichtigen die normaliter voor het publiek gesloten zijn, zoals de historische Bibliotheek. Let op: je hoeft voor deze dagen geen tickets te reserveren. Het museum is het hele weekend gratis toegankelijk.

Teylers Museum is het oudste museum van Nederland. Nergens anders in de wereld vind je zo’n authentiek 18de-eeuws museum als hier. Het is alsof je in een tijdsmachine stapt. Het museum is genoemd naar Pieter Teyler van der Hulst (1702- 1778), een vermogende Haarlemse zijdefabrikant en bankier. Als man van de Verlichting bepaalde hij in zijn testament dat zijn vermogen onder meer besteed zou worden aan de bevordering van kunst en wetenschap. Na zijn dood werd achter zijn woning in de Damstraat een ‘boek- en konstzael’ gebouwd. Deze Ovale Zaal, naar een ontwerp van Leendert Viervant, werd in 1784 opengesteld voor bezoekers en is sindsdien vrijwel onveranderd gebleven. Eind 2021 is Teylers woonhuis, een uniek Rijksmonument, na een grondige restauratie geopend voor het publiek als nieuwe vleugel aan het museum.

De eerste verdieping van het monumentale gebouw, waar de Bibliotheek zich bevindt, is alleen via de trap toegankelijk. De begane grond van het museum en van Pieter Teylers Huis zijn wel volledig toegankelijk voor mensen die slecht ter been zijn of gebruik maken van een rolstoel.

De Lorentz Formule gaat op 14 en 15 september niet door.

Open Monumentendagen

In 2013 deed Naturalis een fantastische ontdekking in Wyoming in de Verenigde Staten. Onderzoekers en preparateurs legden samen met paleontologiestudenten en een team vrijwilligers ruim 1.200 botten en botfragmenten bloot. Onderzoek wees uit dat het gaat om een unieke vondst: een complete kudde van vijf Triceratopsen! 

Triceratops horridus is een iconische plantenetende dinosaurus. Met drie enorme hoorns, een opvallend nekschild, een gewicht van 5.500 kilogram en een lengte van bijna 10 meter domineerde hij zo'n 67 miljoen jaar geleden de moerassen van Noord-Amerika. 

Na meer dan tien jaar opgraven en prepareren, zijn de dieren in oktober 2024 klaar om tentoongesteld te worden in Naturalis. Voorafgaand aan de tentoonstelling in Naturalis gaan de dieren op reis naar bibliotheken in Nederland. De grootste van de vijf komt naar Haarlem! Van begin juli t/m 14 augustus heb je de kans om hem van dichtbij te bewonderen in de Bibliotheek Haarlem Centrum.

Wil je meer ontdekken over de Triceratops? Kom dan ook naar Teylers Museum. De hele zomervakantie (7 juli tot 1 september) organiseren we leuke activiteiten. Ben je benieuwd naar de tijdgenoten van de Triceratops? Weet jij hoe hun botten, tanden en pootafdrukken eruitzien? Waar ze leefden, wat ze aten? Onderzoek het zelf in Teylers!

Triceratops horridus

--

Event source:
https://www.teylersmuseum.nl/nl/bezoek-het-museum/wat-is-er-te-zien-en-te-doen/triceratops-in-haarlem

Naturalis

Triceratops in Haarlem

Boer Boris ploegt zijn land maar zijn ploeg loopt vast. Wat kan er aan de hand zijn? Tot zijn verbazing vindt hij een reusachtig triceratops-bot! Schuif aan, kijk, luister en geniet van de verhalen uit 'Boer Boris en de dino' en Teylers prentenboek 'Beer is los'. Ze worden aan je voorgelezen tussen de botten in de Gehoorzaal.

Voorlezen uit de mooiste dinoboeken

Van 6 juli tot en met 1 september is het oudste museum van Nederland in zomerse sferen en bruist het in de zalen van de activiteiten voor jong en oud.

Tekenen tussen de schilderijen, rondleidingen naar spannende plekken waar je anders niet komt, workshops, juniorcolleges en locatietheater: alles rondom de fascinerende geschiedenis en collectie van het oudste museum van Nederland.

Bezoek ook de tentoonstelling De Grote Illusie en ontdek – aansluitend bij het triceratops-skelet dat te zien is in de Bibliotheek Haarlem Centrum – meer over de leefwereld en tijdgenoten van de triceratops.

Teylers Museum

40

11

Spaarnelezing: De Ander

Herfstvakantie in Teylers Museum

Yalla Yalla! Zie je in Egypte

NN Kunstfestival 2024

Maarten van Heemskerck

Maarten van Heemskerck

Open Monumentendagen

Triceratops in Haarlem

Voorlezen uit de mooiste dinoboeken

Vier de zomer in Teylers!

December

Teylers Museum

40

11

Spaarnelezing: De Ander

Herfstvakantie in Teylers Museum

Yalla Yalla! Zie je in Egypte

NN Kunstfestival 2024

Maarten van Heemskerck

Maarten van Heemskerck

Open Monumentendagen

Triceratops in Haarlem

Voorlezen uit de mooiste dinoboeken

Vier de zomer in Teylers!

––

December