Carmien Michels (Leuven, 1990) is een veelgeprezen Belgische dichteres, auteur en performer, die opvalt door haar duidelijke, ritmische stijl en sociale engagement. Ze studeerde Woordkunst aan het Koninklijk Conservatorium van Antwerpen. Tijdens die studie schreef ze de roman Wij zijn water, die haar afstudeerscriptie werd.

In 2016 wint ze het Nederlands en Europees Kampioenschap Poetry Slam en haalt ze brons op het Wereldkampioenschap in Parijs. Het brengt haar leven in een stroomversnelling. Sindsdien toert ze de wereld rond en ze werkt samen met tal van artiesten. Recensent Herbert Mouwen schrijft in Meander in 2018 over Carmien Michels: "Duidelijk is geworden dat ze bovenal een uitstekende slammer is. Haar poëzie moet vooral voorgedragen en beluisterd worden. Veel gedichten van haar zijn stromen van woorden, die met een persoonlijke dynamiek en toon vanaf het podium gebracht kunnen worden."

In 2017 komt haar poëziedebuut We komen van ver uit. Ze schrijft hierin over het ontkiemen van haar kunstenaarschap:

"In eender welke mal past
een jong dier
op de dramaschool leerde ik pingpongen
met de P’s van Dora

Pijn
Plezier
Persoonlijkheid
Perversie
Poëzie"

Recensent Willem Goedhart van Tzum gaat in 2019 dieper op de taalkundige inhoud van haar poëzie in met de woorden: “Michels houdt ervan om beelden te schetsen waarvan de metaforiek en symboliek steeds verder wordt verkend. Opvallend is dat ze hierin geen sluiers opwerpt om de betekenis te verhullen, maar de beeldspraak juist goed te volgen is en duidelijk maakt wat ze wil zeggen. Vaak handelt de poëzie van Carmien Michels over persoonlijke problematiek of de uitwassen van haar generatie. Af en toe maakt ze het speelveld breder en sluipt er politiek engagement in haar gedichten, wat niet vanzelfsprekend is voor alle hedendaagse podiumdichters. Het meest exemplarisch hiervoor is haar prachtige gedicht Het begon, waarin ze met elke strofe een vluchtverhaal van vluchtelingen door de eeuwen heen vertelt: van Syrische jongens in 2012 tot Rwandese vrouwen in 1994 en een Pools gezin in 1883, tot de oude Egyptenaren aan toe. Michels beschrijft migratie als een golfbeweging die de mens eigen is en ons met elkaar verbindt, zolang we elkaar de helpende hand bieden.”

"Het stopt niet met Europa
die haar grenzen aan een stier met rode vlag verkocht
Het stopt niet met reddingsmissies als mensensmokkel afgeblaft
Het stopt niet met de haatkreet die op de volgende aanslag wacht
Het klopt niet de Middellandse Zee als massagraf."

Meest recent verscheen van haar hand de verhalenbundel Vaders die rouwen (2021), die de shortlists van de Biesheuvelprijs, de Fintro Literatuurprijs en de Boekenbon Literatuurprijs haalde, en werd bekroond met de Inktaap en de jury- en lezersprijs van BNG Bank Literatuurprijs 2022.

Ontmoet de dichter ... Carmien Michels op 14 september om 14.00 uur in het PcN.

🎨 Cultural

Poëzie Centrum Nederland

Ontmoet de Dichter … Carmien Michels

Dewi de Nijs Bik (1990) is een dichter die schijnbaar moeiteloos wisselt tussen verschillende vertelvormen. In haar in 2023 verschenen debuutbundel Indolente varieert ze tussen een minimalistische, indringende stijl, wat meer cryptische dichtvormen en zelfs droge, geschiedkundige dossiers. Haar debuut is ‘een zoektocht naar een taal die ons gedeelde verleden tastbaar maakt, voorbij de grenzen van het persoonlijke en buiten de gangbare paden van de geschiedschrijving’.

Tijdens Het Betere Werk, op zaterdag 26 oktober vanaf 14.00 uur, bespreekt Willemijn van den Geestt met een groepje een bundel die in het nieuws is geweest of op een andere manier actueel is. Ditmaal is het de beurt aan debuutroman Indolente. Indolente is Latijn voor sloom, traag. Dit is waar de Nederlanders de Indonesische bevolking vaak voor uitmaakten en fysieke bestraffingen voor gaven. Voor Dewi de Nijs Bik, die vier Indische grootouders heeft (Indisch betekent dat een persoon Nederlands en Indonesisch bloed heeft), staat deze geschiedenis dichtbij.

Het werk van Dewi de Nijs Bik verscheen onder meer in DW B en Poëziekrant. Ook schreef ze tien jaar lang interviews voor Indisch maandblad Moesson, wat ook inspiratie opleverde voor haar debuutbundel. Daarnaast was ze redacteur bij uitgeverij Perdu.

Gustaaf Peek schrijft: “Indolente is een aanzegging, een belofte, een aansporing, met haar scherpe debuut tergt de Nijs Bik het eenzijdige collectieve geheugen, ontketent ze verloren gemaakte stemmen en onttrekt ze nieuw leven aan de geschiedenis. Deze dichter durft.” De onderwerpen in Indolente variëren van de Indische gemeenschap in Californië naar de tijd van de grote ontdekkingsreizen naar het bereiden van en jagen op oesters in het Zeeuwse Yerseke. Het is aan de lezer de uitdaging de rode draad te vinden. Hoewel deze volgens recensent Dietske Geerlings van literaire website Tzum de bundel toch wel ‘als een oester toch geregeld gesloten blijft’, maar dat de lezer wel ‘wordt uitgenodigd de parel die zich erin verborgen houdt’ te vinden. Hieronder een gedicht over Oekraïense vluchtelingen die op een camping in Yerseke geplaatst zijn:

camping zon & zee in yerseke
de krantenkop is gevestigd
dima (18) was nog maar net aangekomen 
of hij zei al tegen vrijwilligers op de camping dat hij als visser wilde werken
in odessa hangt hij de hele zomer rond op het strand
de koude oorlog 
warmt zich voor je ogen op
vestiging en verdringing 
opnieuw 
geïntroduceerd

Dewi de Nijs Bik 

Deelnemers kunnen zich vooraf via poeziecentrumnederland@gmail.com aanmelden. Ter voorbereiding op de bijeenkomst krijgen zij één week van tevoren een digitaal dossier toegestuurd. Ook is deze bundel voor deelnemers te raadplegen in het PcN. Ook te koop. Vraag ernaar bij de balie. meer informatie: https://www.writersunlimited.nl/deelnemer/dewi-de-nijs-bik

Het betere werk: Indolente

Nijmegen barst bijna uit haar voegen van de poëzie. Op zaterdag 19 oktober neemt gids Jan Verhoeven je vanaf 11.00 uur je ook mee naar De Poëzieplaats de Gruitberg . Een bundel, die bijna alle besproken en gelezen gedichten van de wandeling bevat, is bij de prijs inbegrepen.

Poëzie tussen het afvalbakken en troosteloze achterhuizen

De Poëzieplaats heeft een speciale plek in het hart van gids Jan Verhoeven, onder andere omdat hij het ontstaan van het project van dichtbij meemaakte. Het idee voor de Poëzieplaats, om de midden in het centrum gelegen, troosteloze binnenplaats de Gruitberg op te sieren met gedichten, ontstond in 2017. Het duurde echter tot 2023 voordat het plein officieel geopend werd, na flinke vertragingen door onder meer de coronacrisis.

Het kunstproject vormt een indringend contrast tussen de decoratieve gedichten en brutalistische, functionele gebouwen die na de oorlog in razend tempo verrezen in de door bommen verwoeste Nijmeegse binnenstad. Dat her en der een uitpuilende kliko het relatief stille binnenplein opsiert, maakt dit contrast alleen maar poëtischer.

Wat de Poëzieplaats levendig maakt, vertelt Jan die deze maand de aan poëzie en historie gewijde wandeling door het centrum van Nijmegen verzorgt, is dat het een ‘groeiplein’ is, als eerbetoon aan elke stadsdichter die Nijmegen rijk is geweest. Dit groeien betekent dat nieuwe stadsdichters het plein van steeds meer gedichten zullen gaan voorzien. Bij de officiële opening door wethouder Noël Vergunst sprak deze uit dat hij zich er hard voor wil maken dat er van iedere stadsdichter die nog komt, aan het eind van zijn/haar termijn een gedicht geplaatst wordt. Stadsdichters zijn door de gemeente aangestelde poëten, die gedichten schrijven voor belangrijke lokale gebeurtenissen en evenementen. Maar de dichter heeft ook de vrijheid om te schrijven wat hem/haar belang inboezemt.

Een gedicht van de half-Vlaming Victor Vroomkoning benadrukt de troosteloosheid van het plein met zijn gedicht over vuilniszakken. Zelfs in afval is poëzie te vinden!

Vuilniszakken

Zie ze in de schemer

op de stoep tegen elkaar

aan warmte zoekend

in hun plastic jassen

staan te wachten, grijs

vormeloos, vol afgedankt

leven, tegelijk broos en

weerloos. Je zou ze weer

naar binnen willen halen

je ouders wachtend op de bus

Victor Vroomkoning

Tussen de gedichten door heeft een ontwerpbureau verschillende woorden en korte frasen in groter lettertype op de muren geschilderd. We volgen deze schijnbaar onsamenhangende woordenstroom tot een van de vele uithoeken van de Poëzieplaats. Weggestopt in een erker bereidt een in elkaar gedoken man een narcotische versnapering. We groeten elkaar vriendelijk en vervolgen ieder onze weg.

De maandelijkse poëziewandeling wordt beurtelings verzorgd door Meja Spaargaren, Marijke Hanegraaf, Jan Verhoeven en Willeke Roerdinkholder. Elk van hen is op zijn/haar eigen manier verbonden met poëzie en de historische stad Nijmegen, waarbij Marijke Hanegraaf als dichteres de meeste bekendheid geniet.

Aanmelden kan via poeziecentrumnederland@gmail.com.

Ook is het mogelijk om onder begeleiding van een van de gidsen met een eigen groep de poëziewandeling te lopen. Hiervoor kun je contact opnemen met Jan Verhoeven, coördinator van de gidsen, via poeziecentrumnederland@gmail.com.

Meer informatie: https://www.intonijmegen.com/blijf-op-de-hoogte/verhaal/poezieplaats-de-gruitberg-eerbetoon-aan-de-nijmeegse-stadsdichters

Poëziewandeling Nijmegen

Dichter Jan Glas hanteert een schrijfstijl zonder veel opsmuk, waarmee hij rake, naakte, soms geestige observaties neerpent. Op 12 oktober komt de Groninger vanaf 14.00 uur zijn poëzie voordragen en vragen beantwoorden van interviewer Willemijn van den Geest in het PcN. (Foto: Siese Veenstra)

De stijl sluit goed aan bij de cultuur van zijn geboortegrond. De in 1953 op de winderige, kale vlakten van het Noord-Groningse Hogeland geboren dichter schrijft, volgens criticus Wilma van den Akker, ‘droog, staccato’, waarbij hij constateringen op een soms humoristische wijze bij elkaar brengt. “Naarmate ik meer en aandachtiger lees, ga ik van deze ‘droogkloot’ houden”, prijst Wilma van den Akker in Meander magazine de sobere woordkunstenaar.

Jan Glas publiceerde de bundels De vangers van zummer, Het getal hondje, Stel je bent schilder, Als was zij mijn vrouw, Zo is t nait goan en Dubbel Glas. Ook stelde de dichter Nedersaksische verzamelbundels samen (Gronings valt onder het Nedersaksisch) en vertaalde zeven gedichten van de Boheemse Duitser Reiner Maria Rilke (1875 -1926) in het Gronings voor het boek Rilke Sieben. Glas won onder andere de Duitse Freudenthal-prijs voor nieuwe Nedersaksische literatuur en de ‘Literaire Pries van Stichting Grunneger Bouk’. De verzamelbundel Dubbel Glas won de ‘Noorden Streektaalprijs 2012’ van het Dagblad van het Noorden. In 2008 ontving Glas het Belcampo Stipendium, een prijs die de provincie Groningen eens in de twee jaar toekent aan een schrijver of dichter.

Glas beperkt zich niet tot de dichtkunst alleen. Samen met jazz-pianist Boelo Klat zong hij zijn eigen werk in op het album Glas & Klat. Ook binnen deze samenwerkingsvorm (dichtkunst op muziek), vertaalde hij anderstalige teksten in het Gronings. Op Diezeg laand zingt Glas, onder begeleiding van pianist Addy Scheele en bassist Hans Lass, hits uit The Great American Songbook in het Gronings. In The Great American Songbook staan onder andere evergreens als ‘Big Spender’.

Het volgende gedicht is in het Gronings en een mooi voorbeeld van zijn schrijfstijl:

Zo is t nait goan

Tot elks verboazen bleef de dikke buurvraauw
toun ze ainmoal sturven was
gewoon deurproaten:

laange citoaten oet olde Polygoonjournaals;
mainst versloagen over keunelke familie
en de vreugdevolle maaidoagen van 1945.

Eerst wer der docht, t liek is nog waarm,
as t verstieft krampt mond heur wel stom.
Mor zo is t nait goan.

Ze begon te zingen: kienderverskes
dij de mainsten allaank vergeten waren,
pareltjes van onschuld en hoop.

Verzichteg begon der ain mit te zingen.
En nog ain, en weer ain. Tot elk zong.
Der wer n trekharmonikoa regeld.

Jan Glas

Uit: Dubbel Glas - Ale Gedichten, Uitgeverij kleine Uil, 2012

meer informatie: https://meandermagazine.nl/2012/10/leren-houden-van-een-droogkloot/

Ontmoet de dichter ... Jan Glas

In Lunchpauze Poëzie*) bespreekt Hannie Massuger het werk dat in de achterliggende maand toegevoegd is aan de collectie van het PcN: nieuw werk van dichters, essayisten, redacteuren en samenstellers. 

U bent van harte welkom op 5  oktober  tussen 12.00 en 13.30 uur. Neem gerust uw drankje en middagboterham mee, meepraten met volle mond is geoorloofd. 

 Deze nieuwe aanwinsten zijn naderhand te raadplegen in een aparte boekenkast in het PcN.

Lunchpauze poëzie*) met Hannie Massuger

Het Open Podium op 3 oktober start om 20.00 uur. Dit is een speciale editie i.s.m. Op Ruwe Planken in de Nijmeegse Sint Nicolaaskapel. Al heeft de meer dan 1000 jaar oude kapel in het Valkhofpark zijn religieuze functie al eeuwen verloren, toch krijgen de gedichten iets gewijds als ze tussen het hoge plafond en de oeroude natuurstenen muren heen en weer echoën. Het open podium begint zelfs plechtig als presentatoren Willemijn van den Geest en Kyrke Otto ter aanvang de bel luiden. Je meent op sommige momenten zelfs een vleug wierrook te ruiken.

Verder is het allemaal niet zo stijf. Iedereen kan op elk moment in- en uitlopen en als je geluk hebt kun je zelfs zonder je aan te melden je dichtsels ten beste komen geven voor het altijd zeer diverse publiek, zowel in leeftijd als in achtergrond. Laat dit vooraf wel even weten aan Willemijn of Kyrke! Nog liever hebben we dat je je vooraf officieel aanmeldt via poeziecentrumnederland@gmail.com als je deel wilt uitmaken van de line-up. 

Een avond om nu alvast in je agenda te zetten!

Ook als je komt luisteren.

Enkele aandachtspunten: in de Sint Nicolaaskapel is geen toilet aanwezig. Toiletbezoek kan in de pauzes in de parkeergarage (Kelfkensbos) of bij de Lindenberg. Neem eventueel nog wat warme kleding mee.

🪩 Party

Open Podium

Marijke Hanegraaf heeft elke donderdagmiddag van 14.00 tot 17.00 uur spreekuur in het PcN. Tijdens het spreekuur neemt Marijke een op een je gedichten met je door.

Zij deed dit in 2013 en 2014 ook al toen zij stadsdichter van Nijmegen was, en in 2022 bleek opnieuw dat er voor dit spreekuur veel interesse bestaat.

Via spreekuurpcn@gmail.com maak je een afspraak voor 3, 10, 17, 24 of 31 oktober.

meer informatie: https://www.marijkehanegraaf.nl/

Spreekuur poëzie op donderdagmiddagen

Hannah Chris Lomans debuteerde eind 2023 met de bundel Een lichaam dragen. Deze bundel onderscheidt zich omdat deze vanuit een non-binaire genderidentiteit is geschreven, maar ook dieper gaat dan dat en universelere vraagstukken aanraakt. Vragen die meer mensen zichzelf stellen of waar ze mee worstelen. Wat houdt het in om een mens te zijn? Om een lichaam te bewonen en om te gaan de ongeschreven regels en verwachtingen die daarbij horen? Wat is de relatie van het lichaam waarmee je geboren bent en je geest, je gedachten?

Hannah Chris Lomans (1994) voelde zich lange tijd niet op zijn gemak op school, omdat Hannah niet kon zijn wie hen was. Hen vertelt in een interview op Vrijeschool.nl dat een klasgenoot zei dat Hannah Chris niet moest huilen, anders zouden hun klasgenoten hen gaan pesten. “Dat voelde onveilig.” In de loop der jaren kwam hen er langzaam achter dat hen trans was, vooral op de wat ‘hardere’ basisschool in Ridderkerk en de middelbare school toen Hannah Chris zich erg buitengesloten voelde.

Op de Vrije Hogeschool, waar men over het algemeen erg ruimdenkend is, kwam Hannah Chris uit de kast. Maar het gaf nog steeds het gevoel dat hen in ‘een cocon leefde’. Buiten die cocon wordt Hannah Chris Lomans ‘steeds weer geconfronteerd met onwetendheid en impliciete afwijzing’, óók van mensen die zich voordoen als ruimdenkend. “Het is boosmakend”, aldus Lomans in het interview met de Vrije Hogeschool. “Ervaringen van witte, cisgender, heteromannen worden als universeel gezien. Dat maakt machteloos. En alles wat daarbuiten valt, wordt gemarginaliseerd. Er is veel mis met hoe de media schrijven over transgender  en non-binaire mensen. Zeker de zogenaamde genderkritische stroming, die niets anders is dan onder welbespraaktheid verstopte transfobie.”

Een lichaam dragen is de debuutbundel, maar hun teksten verschenen onder meer in De Gids, nY, De Revisor en NRC Handelsblad. De bundel is volgens de website van uitgeverij de Bezige Bij ‘een zoektocht naar een onmogelijk gemaakte heelheid, een heelheid die in de buitenwereld geen bestaansruimte gegund wordt. Deze gedichten openen een landschap waar andere, eigenlijkere regels gelden. Een landschap dat soms troostend is, soms gevaarlijk, soms leeg, soms omvattend. Een lichaam beweegt zich door dat landschap en probeert het zich te verinnerlijken.’

Tijdens Het Betere Werk bespreekt een groepje een bundel die in het nieuws is geweest of op een andere manier actueel is. Ditmaal is Een lichaam dragen van Hanna Chris Lomans aan de beurt. Deelnemers kunnen zich hieronder via een e-mail aanmelden. Ter voorbereiding op de bijeenkomst krijgen zij één week van tevoren een digitaal dossier toegestuurd. Ook is deze bundel voor deelnemers te raadplegen in het PcN. Vraag ernaar bij de balie.

Het betere werk: Een lichaam dragen

In deze serie workshops laat Zwaantje de Vries je zien wat het voordragen van poëzie inhoudt. En het gedichten verklanken met je eigen stem. Een gedicht is meer dan woorden. Om te ontdekken wat de betekenis van een gedicht van jezelf of van iemand anders kan zijn. Voorbij het bekende.

Op vrijdag 20, 27 september en  4 oktober 2024 van 14.00 - 17.00 uur in een geschikte oefenruimte met piano, lokaal 21A in De Lindenberg. De kosten zijn €45,00 voor de hele serie of €15,00 per sessie. Meld je aan voor 1, 2 of alle sessies bij poeziecentrumnederland@gmail.com

Het voordragen van poëzie en verklanken van woorden

Marijke Hanegraaf heeft elke donderdagmiddag van 14.00 tot 17.00 uur spreekuur in het PcN. Tijdens het spreekuur neemt Marijke een op een je gedichten met je door.

Zij deed dit in 2013 en 2014 ook al toen zij stadsdichter van Nijmegen was, en in 2022 bleek opnieuw dat er voor dit spreekuur veel interesse bestaat. 

Via spreekuurpcn@gmail.com maak je een afspraak voor 5, 12, 19 of 26 september. meer informatie: https://www.marijkehanegraaf.nl/

Poëzie Spreekuur op donderdagmiddag

Adam

Maggie

Christie

Eric

Anna

Standard

guestList

“De dichtkunst drukt het onvermogen uit om ons diepste zelf te verwoorden”
Anne Provoost

Poëzie Centrum Nederland

2

55

Ontmoet de Dichter … Carmien Michels

Het betere werk: Indolente

Poëziewandeling Nijmegen

Ontmoet de dichter ... Jan Glas

Lunchpauze poëzie*) met Hannie Massuger

Open Podium

Spreekuur poëzie op donderdagmiddagen

Het betere werk: Een lichaam dragen

Het voordragen van poëzie en verklanken van woorden

Poëzie Spreekuur op donderdagmiddag

December

Poëzie Centrum Nederland

2

55

Ontmoet de Dichter … Carmien Michels

Het betere werk: Indolente

Poëziewandeling Nijmegen

Ontmoet de dichter ... Jan Glas

Lunchpauze poëzie*) met Hannie Massuger

Open Podium

Spreekuur poëzie op donderdagmiddagen

Het betere werk: Een lichaam dragen

Het voordragen van poëzie en verklanken van woorden

Poëzie Spreekuur op donderdagmiddag

––

December