Met zijn schilderijen, tekeningen, installaties en performances onderzoekt Peter Bouwmans (1977, Goes) hoe de samenleving verandert. Vraagstukken rondom klimaatverandering, het neo kapitalistische systeem en de verdeling van welvaart zijn voor hem drijfveren om kunst te maken. Eerder was zijn abstracte en kleurrijke werk te zien in Raketstart en Practice of Living.

Stedelijk Museum Breda vroeg Bouwmans om een nieuw kunstwerk te maken speciaal voor op de binnenplaats van het museum. Als uitgangspunt hiervoor neemt hij een idee dat hem al veel langer fascineert: de stijging van de zeespiegel. Vroeger leerde Bouwmans dat als de dijken niet zouden bestaan, het water tot aan Breda zou komen.

Het resultaat is spectaculair te noemen: een indringend en duister bouwwerk, dat lijkt te zijn ingeklemd op de besloten binnenplaats. Daarmee - en met de bijbehorende soundscape – wil Bouwmans ons aan het denken zetten over de sociaalmaatschappelijke gevolgen van de waterstijging, en over hoe we omgaan met problemen die groter zijn dan onszelf.

Deze installatie maakt deel uit van Project Binnenruimte, een reeks waarbij we kunstenaars uit de regio nieuw werk laten maken op de binnenplaats van het museum. In 2019 maakte Margot Zweers voor de eerste editie de installatie Things seemed to be square. Deze reeks wordt afgewisseld met een tentoonstelling van bestaand werk van beeldhouwers uit de regio onder de titel Project Binnenplaats.  

Ter gelegenheid van de tentoonstelling verschijnt de publicatie: Peter Bouwmans - Project Binnenruimte #2 in het Nederlands en Engels. Verkrijgbaar vanaf begin juli in de museumshop voor €4,95. Peter Bouwmans is tevens de aanstichter van 'De aandeelhoudersvergadering', een initiatief om samen met andere kunstenaars een front te maken voor de positie en noodzaak van kunst in de samenleving.  

"De vraag is niet of het water komt, zelfs niet wanneer. Maar; Hoe leven wij als het water er is?" Peter Bouwmans

🎨 Cultural

Stedelijk Museum Breda

Peter Bouwmans - Wanneer het water stil is

_Quarantaine_ is de eerste solotentoonstelling van Robin Uleman (1969). De afgelopen jaren maakte Uleman talloze portretten van zijn vriendin en van zichzelf. Nietsontziend onderzoekt hij daarin de intieme binnenwereld van twee mensen halverwege de veertig. In diezelfde periode ondergaat zijn vriendin een medische behandeling die hun leven ingrijpend beïnvloedt. Ook deze ervaring ontleedt hij in een reeks indringende tekeningen en studies.

De titel van de tentoonstelling verwijst naar de tijdelijke afzondering waarin de twee geliefden verkeren. Daarin zijn ze samen en tegelijkertijd alleen, teruggeworpen op zichzelf. Veel van de portretten gaan over baden en slapen: dagelijks terugkerende handelingen die verbonden zijn met geboorte en dood. Zijn studieuze, seriematige werkwijze en technische vaardigheid zijn daarbij een manier om emoties en gedachten af te tasten en te onderzoeken. Zo ontstaat een serie tekeningen, aquarellen en schilderijen van uiteenlopend formaat, in kleur en zwart-wit, soms zacht en fragiel, dan weer klinisch en doorwerkt, waarin het lichamelijke en de menselijke aanwezigheid de rode draad vormen.

Robin Uleman studeerde aan de Gerrit Rietveld Academie en maakte naam als grafisch ontwerper. Hij maakte diverse boeken met documentair fotograaf Henk Wildschut, waaronder Ville de Calais, dat werd bekroond met de prestigieuze Arles Prix du Livre d’Auteur 2017.

Bij de tentoonstelling verschijnt een publicatie met een beschouwing over het werk van Robin Uleman door Dingeman Kuilman, ontworpen door Rob van Hoesel, uitgave Stedelijk Museum Breda. Afbeelding: Robin Uleman, Submerged III, 2016, houtskool, conté en pastel op getint papier, 48,2 x 63,2 cm. Fotografie: Willem Popelier.

"Een reeks indringende portretten (...)." "Uleman excelleert in het verbeelden van de menselijke huid. Zijn portretten doen in dat opzicht sterk denken aan het werk van de kunstenaar Lucian Freud." - Trouw

"Liefdevol, aandachtig en eerlijk." - BN DeStem

/ Algemeen Dagblad

"Deze tentoonstelling gaat over kijken, analyseren en vastleggen." "Het beste is om bij elk werk afzonderlijk stil te staan om alle lijntjes en subtiele kleurschakeringen op te zuigen." - Museumtijdschrift

"Debuteren als kunstenaar op 48-jarige leeftijd, dat zie je niet vaak. Robin Uleman doet het - op opvallend sterke wijze - met zijn aangrijpende expositie Quarantaine." - De Telegraaf

--

Event source:
https://www.stedelijkmuseumbreda.nl/nl/zien-doen/quarantaine

Quarantaine

De tentoonstelling Face me, Play me, Be me neemt je mee in de wereld van kunstenaar Tamara Muller (Wehe-den Hoorn, 1975). In al haar werken speelt Muller zelf de hoofdrol. Het zelfportret is voor haar een onuitputtelijke inspiratiebron. In haar eigen woorden: “Ik verbeeld ‘The game of life’, de humor en de pijn, de ontroerende onvolkomenheden van de mens.”

Nieuw hoofdstuk
Na de succesvolle tentoonstelling PLAY in het Drents Museum in Assen is Muller nieuwe wegen ingeslagen. Ze zocht naar andere manieren om haar verhaal te vertellen en zich te verbinden met het publiek. 

Tijdens twee werkperiodes in het Van Gogh Air programma van het Vincent van GoghHuis in Zundert experimenteerde ze met nieuwe media en materialen. Muller werkte met deepfake technologie en montage apps, ze speelde met poppen en maskers en maakte performances. Ze gebruikte daarbij natuurlijke materialen als jute, stro, klei en bijenwas.

Ook de thema’s van haar werk kregen een nieuwe dimensie. Muller verdiepte zich in trauma en heling, en liet zich inspireren door een behandelmethode om onbewuste patronen in je familie te onderzoeken.

The game of life
In haar eigen knip- en plaktheater speelt ze afwisselend de rol van dader en slachtoffer, moeder en kind, een mannelijk en een vrouwelijk personage. Als bezoeker word je uitgenodigd om mee te doen in Mullers ‘The Game of Life’. Onderwerpen als macht, schuld, schaamte en seksualiteit spelen in het leven van iedereen een rol. Kijken is meedoen. Jij bent aan zet.

Tentoonstellingsprogramma beeldende kunst 
Tamara Muller – Face me, Play me, Be me is onderdeel van een tentoonstellingsprogramma waarin kunstenaars centraal staan die gelinkt zijn aan Breda. Eerder presenteerden we werk van Teun Hocks, Sef Peeters, Martin en Inge Riebeek, Danielle Lemaire, Marenne Welten, Pieter Laurens Mol, Ruud van Empel en José Maria Capricorne.

Samenwerking Vincent van GoghHuis Zundert
Tamara Muller – Face me, Play me, Be me is onderdeel van de samenwerking tussen Stedelijk Museum Breda en het Vincent van GoghHuis Zundert. In 2021 maakten we de tentoonstelling Vanwege Vincent – De geboortegrond van Van Gogh als inspiratie. Jaarlijks organiseren we met St. Joost School of Art & Design het project BIJ/NA in de StadsGalerij Breda. 

© Tamara Muller c/o Pictoright Amsterdam 2024

Tamara Muller – Face me, Play me, Be me

Nieuwe aanwinsten – Verzamelen voor onze stad, biedt een exclusief kijkje achter de schermen van het museum. Vanaf 1903 groeit een collectie die de Bredase kunst en geschiedenis weerspiegelt. In deze tentoonstelling tonen we een greep uit onze nieuwste aanwinsten.

Van kringloop tot museumstuk
In Nieuwe aanwinsten ontdek je kunstwerken en objecten die op verrassende en diverse manieren deel zijn gaan uitmaken van onze collectie. Een voorbeeld hiervan is de allereerste foto die in Breda werd gemaakt: een portret van een overleden vrouw uit 1844, bemachtigd dankzij een oplettende particulier. Ook een verrassende vondst is het kleurrijke wandkleed van Will Vaes. Deze werd gevonden bij een lokale kringloopwinkel door een oud-medewerker. En soms moet je de grens over voor Bredase parels. Op een Italiaanse veiling kochten we een groot werk van Matteus Verheyden, die in de 18e eeuw portretten schilderde van invloedrijke Bredanaars. Tientallen nieuwe aanwinsten zijn te zien in de tentoonstelling, elk met een eigen verhaal.

Verzamelen voor onze stad
Het museum verzamelt kunst en objecten met een verhaal, die passen bij de huidige tijd, of het Bredase erfgoed. We wegen zorgvuldig af of een aanwinst past bij de collectie met criteria zoals artistieke waarde, historische betekenis en fysieke staat. Sommige nieuwe aanwinsten krijgen meteen een plaats in het museum. Andere aanwinsten belanden in het depot om onderzocht of gerestaureerd te worden.

Nieuwe aanwinsten

Vanaf dit voorjaar staan op de binnenplaats van het museum een aantal abstracte sculpturen van Helen Vergouwen (Rucphen, 1960). Met hun matte, roestkleurige ‘huid’ als gemene deler tonen ze hoe Vergouwen een beperkte set minimalistische vormen combineert in steeds verrassende, ritmische composities.

De eenvoud van de monumentale werken is misleidend. Vergouwen streeft naar evenwicht in alle opzichten: tussen dicht en open, dik en dun, groot en klein, horizontaal en verticaal, rond en recht, vol en leeg. Kenmerkend is haar aandacht voor dat wat er niet is. De open ruimte speelt net zo goed mee als de vaste volumes en ontstaat er interactie tussen zichtbare en niet-zichtbare vormen. Via de doorkijkjes weerspiegelt niet alleen de omgeving maar komt ook licht binnen: doordat sommige oppervlakken oplichten en andere in de schaduw blijven, wordt de structuur– al naar gelang de stand van de zon – steeds op een andere manier benadrukt.

De onderlinge verhouding van de open en gesloten vormen roept ook emoties op. Waar brede lijnen dicht bij elkaar komen, kan een gevoel van overweldiging of beklemming ontstaan, terwijl de openheid op andere plekken juist bevrijdend werkt. Maar in alles voel je de rust, het resultaat van Vergouwens voortdurend streven naar een perfect evenwicht.

In de vitrine bij de patio is te zien hoe Vergouwen inspiratie vindt in gebouwen, plattegronden, interieurs, kortom alles waarin zij een interessante geometrische compositie ontdekt. De snelle notities in haar zakschetsboekje vertaalt ze naar een meer gedetailleerde tekening en vervolgens naar een schaalmodel, dat ze op groot formaat uitwerkt in cortenstaal.

Dit type staal is Vergouwens favoriete materiaal. Het is weerbestendig, maar de tijd graveert steeds nieuwe structuren en lijnen in het ruwe oppervlak. Door de fysieke kracht die de bewerking ervan vereist, geldt staal als typisch mannelijk. Vergouwen heeft zich altijd tegen dat stigma verzet. Het smelten, lassen en buigen ziet zij juist als de essentie van het maakproces.

‘Ik maak niet wat ik ken, maar dat wat ik niet ken. Met vormen die vervreemdend werken, niet direct te duiden zijn en daardoor ook mij verrassen.’ – Helen Vergouwen

Bij de tentoonstelling verscheen de publicatie Evenwicht in cortenstaal met een unieke miniatuur. Prijs: € 9,95 verkrijgbaar in onze museumshop.

Tijdens Project Beeldplaats is de binnenplaats van het museum een halfjaar lang beeldentuin. Voor elke editie toont een beeldhouwer uit de regio bestaand werk. Het museum biedt hiermee een podium aan kunstenaars die een oeuvre hebben opgebouwd. Het afgelopen jaar was de tentoonstelling Niels Lous - Denkbeelden onderdeel van deze reeks beeldententoonstellingen op de binnenplaats van het museum.

Helen Vergouwen volgt van 1984 tot 1990 de opleiding tot beeldhouwer aan de Bredase Academie voor Beeldende Kunst St. Joost. Ze voelt zich aangetrokken tot het minimalistische werk van onder meer Richard Deacon, Donald Judd en Sol LeWitt en de abstractie van schilders als Mark Rothko en Piet Mondriaan. Ook ontdekt zij de geometrische vormentaal van Ad Dekkers. Vergouwen is in het bijzonder geïnteresseerd in de ‘huid’ van de materialen waarmee ze werkt. Haar eindwerk bestaat uit kartonnen sculpturen die ze beschildert met dunne lagen olieverf, net zolang tot de huid van het object haar bevalt.  
Tijdens haar academietijd woont Vergouwen in Gorinchem, hier raakt ze bevriend met schilder Arie Brinkman, met wie ze later veel samenwerkt. Zijn uitspraak ‘Het kunstwerk stelt niets voor, het stelt louter zichzelf voor’ wordt haar motto. Dat haar sculpturen volledig tot hun recht komen in de buitenlucht is voor Vergouwen aanleiding om voornamelijk in cortenstaal te werken. Behalve permanent in de openbare ruimte zijn haar stalen beelden ook regelmatig te zien op tentoonstellingen in binnen- en buitenland. Over de jaren heeft zij een indrukwekkend oeuvre opgebouwd. Zij bewijst daarmee dat je vanuit de zelfgekozen beperking in materiaal, stijl en vorm een ruimte kunt creëren om te blijven variëren en verrassen.

Helen Vergouwen - Evenwicht in cortenstaal

Beleef de Indische winter in Breda!

Brandend zand van Anneke Grönloh, Ramona van The Blue Diamonds, Sayang é van Massada. Laat de eerste tonen van het nummer horen en bijna iedereen kan wel een stukje meezingen.

Deze tentoonstelling is gemaakt in samenwerking met de documentaire Klanken van Oorsprong die inmiddels meer dan 22.000 bezoekers heeft getrokken, en is onderdeel van het festival Indische winter. Samen vertellen ze het verhaal van Indisch-Nederlandse en Molukse artiesten als The Tielman Brothers, The Blue Diamonds en Anneke Grönloh die een bepalende invloed hebben gehad op de Nederlandse popmuziek.

The Tielman Brothers, die hun carrière begonnen in Breda, The Hot Jumpers en The Crazy Rockers werden snel populair bij de Nederlandse jeugd. Met de indorock - een eigen variant op de rock ’n roll - veroorzaakten ze een muzikale revolutie. Deze Indische iconen stonden aan de wieg van de jongerencultuur van de jaren ’60. Later kregen ze ook gezelschap van Indische artiesten zoals Sandra Reemer, Liesbeth List en Boudewijn de Groot.

Indische iconen in Breda

In de tentoonstelling Indische iconen in de Nederlandse popmuziek staan The Tielman Brothers en hun Bredase nazaten centraal. Na aankomst in Nederland nam de familie Tielman haar intrek in een contractpension aan de Baronielaan in Breda. Het eerste optreden van The Tielman Brothers was in 1957 in Stadsschouwburg Concordia aan het Van Coothplein. In Breda en omgeving waren in die periode meer Indische jongeren die een eigen bandje oprichtten, zoals The Rockin’ Teens, The Cookes en The GMC’s.

In het museum zijn naast de originele instrumenten van deze bands, foto- en filmmateriaal en deleted scenes van Klanken van Oorsprong te zien. Daarnaast is er een Indische wall of fame met muziekfragmenten die je met je smartphone kunt beluisteren.

Programma

Naast de tentoonstelling zijn er ook live optredens, film, workshops, lezingen en gesprekken. Kortom: een programma vol muziek, inspiratie en verdieping. 

De tentoonstelling Indische iconen in de Nederlandse popmuziek is een samenwerking tussen Stedelijk Museum Breda, Stichting Tong Tong en Klanken van Oorsprong en mede mogelijk gemaakt door Brabant C, Fonds 21, VWS, VSBfonds, vfonds en Gemeente Breda.

Illustratie: Cyprian Koscielniak

Indische iconen

Een collage van inkt en viltstift, het resultaat van de samenwerking tussen kunstenaar Lian Waas en Atena, textielkunst geïnspireerd op werk van Louise Bourgeois door Johanna Schweizer en Marieke, jazz met trompet van Juan Felipe en Frank van der Kooij en abstracte kunst van Arjan Janssen en Bart: ter ere van het 12,5-jarig bestaan van Kunstkameraden kun je in museumruimte Next terecht voor een afwisselende tentoonstelling met 25 kunstwerken van duo’s.  
Van linosnede, keramiek en muziek tot videoclip: alles wat je hier tegenkomt is het product van de samenwerking tussen ervaren kunstenaars en jongeren.

In Kunstkameraden werken een professionele kunstenaar met een jongere samen aan een kunstwerk.  
Dit idee is 12,5 jaar geleden geboren vanuit het ideaal dat kunst toegankelijk zou moeten zijn voor iedereen. Dat stoelt op het besef dat kunst bijdraagt aan de sociale en geestelijke ontwikkeling. Aangezien kunst(beleving) juist voor jongeren in maatschappelijk kwetsbare posities lang niet altijd binnen handbereik is, draagt Kunstkameraden hieraan actief bij.  

Sinds de oprichting in 2011 zijn meer dan 500 matches van kunstenaars met jeugdigen gerealiseerd in Brabant, Limburg en Zuid-Holland. De afgelopen jaren zijn verschillende culturele en sociale organisaties aangehaakt bij dit initiatief. Ook Stedelijk Museum Breda.

Kunstkameraden

In de eerste grote tentoonstelling van ‘de schilders van Dongen’ worden tekeningen en schilderijen bij elkaar gebracht uit de 19e eeuw en de 17e eeuw. Samen vertellen ze het fascinerende verhaal van een van de vroegste Nederlandse kunstenaarsdorpen.

In de 19e eeuw trekken kunstenaars als August Allebé, Jozef Israëls, Max Liebermann, Albert Neuhuys, Suze Robertson en Jan Veth naar het Brabantse Dongen. Te midden van inlandse duinen, landerijen en donkere bossen vinden ze traditionele boerderijen en hun bewoners.

De kunstenaars worden gedreven door nostalgie en nationalisme. Door de afscheiding van België (1830) en de onzekerheden van de moderne tijd verlangen ze terug naar de Gouden Eeuw. De reis naar Dongen heeft voor hen het effect van een tijdmachine. Ze kunnen daar zelf het ‘oude Holland’ van hun illustere voorgangers ervaren.

Een van de ontdekkers van Dongen is Constant Huijsmans, tekenleraar aan de Koninklijke Militaire Academie in Breda. Hij maakt onder meer een schilderij van militairen die bij Dongen bivakkeren. De taferelen wekken het enthousiasme van zijn bevriende collega Willem Hendrik Schmidt uit Delft. Schmidt trekt ’s zomers met zijn leerlingen, onder wie de latere kunstenaar Christoffel Bisschop, naar Dongen om te werken in de natuur.

Gaandeweg raakt het dorp steeds bekender bij kunstenaars uit de wijde omtrek. Ze logeren voor korte of lange tijd in de herberg van vrouw Muskens. Ze maken tekeningen en schilderijen van boereninterieurs en hun bewoners, van gezamenlijke aardappelmaaltijden, boerinnen in klederdracht en van ambachtslieden, zoals thuiswevers, schoenmakers en kantklosters.

Hun werk wordt in korte tijd bijzonder populair en vormt een inspiratiebron voor andere schilders. Vincent van Gogh ontleent het thema van De Aardappeleters aan een van de Dongense schilderijen van Jozef Israëls: Boerengezin aan de maaltijd. Hij schrijft in 1882 aan zijn broer Theo dat hij diep onder de indruk is van de sfeer, de armoede en de emotie die uit de voorstelling spreekt. Speciaal voor deze tentoonstelling heeft het Van Gogh Museum dit meesterwerk van Jozef Israëls uitgeleend aan Stedelijk Museum Breda.

Een oude boerin, Pietje Verhoef, wordt voor de kunstenaars een geliefd model. Ze beelden haar veelvuldig af, kromgebogen over haar handwerk, aan het spinnenwiel, sjouwend met een takkenbos, als waarzegster of toverkol. De ‘heks van Dongen’ groeit zo uit tot de verpersoonlijking van het schildersdorp Dongen.

Het museum heeft hedendaagse kunstenaars uitgenodigd om te reageren op thema's uit deze tentoonstelling. Dat doen ze in de groepsexpositie Dongen Revisited.

De heks van Dongen

Door hun werk bij VluchtelingenWerk Zuid- Nederland vonden Marianna Geraci (multidisciplinair kunstenaar) en Liesbeth van Well (filmmaker) elkaar in het project TAKE ME TO THE SEA. Een tentoonstelling waarin zeven nieuwe Bredanaars, die gevlucht zijn voor oorlog en dictatuur, ‘een gezicht en een stem’ krijgen.

Waar komen zij vandaan? Wat hebben zij meegemaakt en wat geeft hen de kracht om hier een nieuw leven met ambities op te bouwen? De zee: symbool van oorsprong, kracht en een nieuw begin. De zee die een weg baant naar een leven in vrede en veiligheid. Maar ook symbool van ondergang, van dood en afscheid; afscheid van medevluchtelingen, familie en het land dat door de oversteek wordt verlaten.

De zeven deelnemers aan TAKE ME TO THE SEA werden geïnterviewd en leerden hun persoonlijke verhaal te vertellen tijdens een training Storytelling. Hun verhalen werden door hen omgezet in poëtische teksten. Deze zijn voorgedragen aan de Nederlandse kust, vastgelegd op film en foto. Voor sommigen was dit de eerste ontmoeting met de zee sinds de vlucht; de zee die heeft gestaan voor een gevaarlijke overtocht, maar ook voor de hoop op een nieuw begin. Marianna Geraci (fotografie en muziek) en Liesbeth van Well (film en interviews) verbeeldden de poëtische teksten, de interviews en de kracht van deze mensen in de tentoonstelling.

Met: Asmerom Ftwi, Omar Khalaf, Juman Awad, Heba Jalbout, Alem Kibrom, Merih Wulday en Saleh Zidan. In samenwerking met VluchtelingenWerk Zuid- Nederland, Winston Scholsberg (Storytelling), Miranda Dahlhaus (Taalwinkel), Stadscurator Vincent Koreman (I.S.M. Breda/Stedelijk Museum Breda) en Gemeente Breda.

I.S.M. - TAKE ME TO THE SEA

Adam

Maggie

Christie

Eric

Anna

Standard

guestList

Stedelijk Museum Breda is het jongste stadsmuseum van Nederland met kunst en geschiedenis van Breda.


Stedelijk Museum Breda

0

91

Peter Bouwmans - Wanneer het water stil is

Quarantaine

Tamara Muller – Face me, Play me, Be me

Nieuwe aanwinsten

Helen Vergouwen - Evenwicht in cortenstaal

Indische iconen

Kunstkameraden

De heks van Dongen

I.S.M. - TAKE ME TO THE SEA

Peter Bouwmans - Wanneer het water stil is

December

Stedelijk Museum Breda

0

91

Peter Bouwmans - Wanneer het water stil is

Quarantaine

Tamara Muller – Face me, Play me, Be me

Nieuwe aanwinsten

Helen Vergouwen - Evenwicht in cortenstaal

Indische iconen

Kunstkameraden

De heks van Dongen

I.S.M. - TAKE ME TO THE SEA

Peter Bouwmans - Wanneer het water stil is

––

December